اصول چاپ چهار رنگ
برای مدیریت رنگ‌ها و بهبود کیفیت آن‌ها از اصول چاپ چهار رنگ استفاده می‌شود. در چاپ رنگی از چهار رنگ اصلی استفاده می‌شود. چاپ رنگی در چاپ افست استفاده می‌شود و کاربرد آن برای چاپ بروشور رنگی، چاپ کاتالوگ تخصصی، چاپ انواع کارت ویزیت، ست اداری و انواع دیگر فرم‌ها و کاغذها است. اگر قصد چاپ هر یک از این موراد را دارید باید بدانید که طراحی , رنگ و چاپ در فرایند ایجاد این ابزارها بسیار مهم است.در اینجا با اصول چاپ چهار رنگ بیشتر و بهتر آشنا می‌شویم.
تفکیک رنگ
اولین اصل از اصول چاپ چهار رنگ در هر سیستم چاپ رنگی تفکیک رنگ است.
تفکیک رنگ (Color Separation) را می‌توان با روشهای زیر انجام داد:
• اسکنر یا پیمایش الکترونیکی
• عکاسی
• نرمافزارهای رایانه‌ای
برای این کار رنگ‌های مختلف طرح را از هم جدا کرده رنگ‌های قابل قبولی برای چاپ ایجاد می‌کنیم به‌این‌ترتیب، چهار فیلم تک‌رنگ به دست میآید.
اصول چاپ چهار رنگ
در اصول چاپ چهار رنگ باید به طیف رنگی توجه کنیم.
طیف رنگ عبارت است از محدوده کامل طول موجهای مرئی، که از طول‌موج بلند (قرمز) تا طول‌موج‌های کوتاه (بنفش) را شامل می‌شود. به‌طورکلی رنگ‌هایی که در طبیعت وجود دارند و دارای طیف رنگی میباشند، با طیف رنگی موجود در صفحه‌نمایش و آنچه محصول چاپ است متفاوت‌اند و هریک دارای محدوده رنگی یا گاموت مخصوص به خود است.
رنگ‌های افزایشی
در اصول چاپ چهار رنگ ، رنگ‌های قرمز، سبز و آبی چون به یکدیگر افزوده شوند رنگ سفید به وجود میآید.
ازاین‌جهت به این رنگ‌ها، رنگ‌های افزایشی یا رنگ‌های اولیه میگویند.
رنگ‌های مکمل
رنگ‌های مخالف هریک از این سه رنگ را رنگ‌های ثانویه می‌نامند
هریک از رنگ‌های ثانویه به ترتیب از دو رنگ اولیه تشکیل می‌شود.
در اصول چاپ چهار رنگ ، رنگ‌های ثانویه عبارت‌اند از:
- سبز
- آبی (سایان)
- سرخ آبی (مژنتا)
- زرد
معمولاً رنگ‌های نیم‌سایه‌ای ترام (Halftone Color) در چاپ، از شبکه‌ای از نقاط رنگی (سایان، مژنتا، زرد و مشکی) با اندازه‌های مختلف تشکیل‌شده‌اند. هر شبکه از نقاط، دارای زاویه‌ای خاص میباشد که به آن زاویه ترام میگویند.
رنگ‌های کاهشی
طبق اصول چاپ چهار رنگ ، در این سیستم از ترکیب رنگ‌های سایان، مژنتا، و زرد که رنگ‌های اصلی محسوب میشوند
رنگ‌های دیگر (رنگ‌های فرعی) بر روی کاغذ ساخته میشوند.
رنگ‌های فرآیندی
در اصول چاپ چهار رنگ برخلاف چاپ افست دو رنگ ، رنگ‌های فرآیندی رنگ‌های تولیدشده از ۴ رنگ اصلی میباشند (۴ مرکب رنگ‌های اصلی) که با درصدهای مختلف از صفر تا ۱۰۰ درصد چاپ میشوند. از ترکیب و در کنار هم قرار گرفتن درصدهای مختلف چهار رنگ اصلی، درصدهای مختلفی از رنگ‌های جدید به دست میآید.
مدل ۳ بعدی یا مدل علمی رنگ
اولین تلاش‌ها برای تهیه نقشه و یا مدلی ریاضی و علمی برای رنگ به اواسط قرن نوزدهم برمیگردد.
در طول چندین دهه مدلهای مختلفی برای فضای رنگ (آن‌طور که چشم انسان میبیند) معرفی شد. بیشتر این مدلها رنگ را به‌صورت یک پدیده فیزیکی و ریاضی سه‌بعدی در نظر میگیرند و آن‌ها در یک دستگاه مختصات با سه مؤلفه رنگ یا فام (Hue)، شدت رنگ یا درجه اشباع (Saturation) و درجه روشنایی (Lightness) نمایش میدهند.
ته رنگ یا فام
کیفیت متمایزکننده رنگ‌ها از یکدیگر را فام میگویند.
وقتی از یک رنگ نام برده می‌شود منظور رنگ خاصی مثل آبی، قرمز، نارنجی و… است. درجه اشباع که به آن شدت رنگ (Color Intensity) نیز گفته می‌شود درواقع وضوح یا روشنی رنگ است و مشخص‌کننده میزان چرکی و تمیزی رنگ میباشد. درجه روشنایی به میزان روشنی یا تاریکی رنگ مربوط می‌شود و مشخص میکند که به چه میزان به سفیدی یا سیاهی نزدیک است.
در بخش چاپ با رنگ‌های مزبور و استفاده از مشکی طبق اصول چاپ چهار رنگ ، تقریباً تمام رنگ‌ها به دست میآید. درواقع نور سفید تابیده‌شده به کاغذ که شامل سه رنگ اساسی و فیزیکی (RGB) است در برخورد با رنگ‌های کاهشی و انعکاس از آن‌ها، بخشی از محتوای قرمز، سبز و آبی خود را از دست میدهند و در نور بازتابیده بخشی از هریک از نورهای قرمز، سبز و آبی کاهش‌یافته و نتیجتاً رنگ دیگری در چشم ایجاد می‌شود.
مدل علمی یا سه‌بعدی رنگ، مدلی است که برای نمایش همه رنگ‌های قابل‌رؤیت تهیه‌شده است. بقیه مدلها همچون رنگ‌های افزایشی (RGB) یا رنگ‌های کاهشی (CMYK) توانایی بازسازی همه رنگ‌های قابل‌رؤیت را ندارند. به‌عبارت‌دیگر محدوده یا گاموت رنگی مدل CMYK از محدوده رنگی مدل RGB کوچک‌تر بوده و محدوده رنگی مدل RGB از محدوده رنگی تمام رنگ‌های قابل‌رؤیت کوچک‌تر است.
